Η μονή Τοπλού είναι ένα ξακουστό μοναστήρι στην ανατολική πλευρά της Κρήτης και βρίσκεται 10χλμ ανατολικά της Σητείας και 6χλμ βόρεια του Παλαικάστρου. Η αρχική ονομασία της μονής είναι «Παναγία η Ακρωτηριανή», όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα και σφραγίδες του 15ου ή του 16ου αιώνα. Με την ονομασία «Τοπλού» αναφέρεται πρώτη φορά σε τουρκικό έγγραφο του 1673. Για την προέλευση του ονόματος της μονής Τοπλού έχουν ειπωθεί πολλές εκδοχές με πιο επικρατέστερη την άποψη ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη Τοπ ( = κανόνι) εξαιτίας ενός μικρού κανονιού που υπήρχε εκεί από την περίοδο της Ενετοκρατίας και το οποίο όχι μόνο προφύλασσε τη μονή από τους πειρατές, αλλά και ειδοποιούσε τα γύρω χωριά, εάν διέτρεχε κίνδυνο.

Μία άλλη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από τη συγκοπή της λέξης πλού(σιο), καθώς το μοναστήρι διέθετε και διαθέτει ακόμα και σήμερα τεράστια ακίνητη περιουσία (κτήματα, αμπελώνες, ελαιώνες). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα, όταν αναφέρονται στη μονή, την προσφωνούν με το όνομα «Το Μεγάλο Μοναστήρι».